Wydawnictwa zwarte, artykuły prasowe oraz druki ulotne

traktujące w całości lub w części o Ziemi Oszmiańskiej:

Alfabetyczne zestawienie wydawnictw, artykułów i druków wg nazwisk autorów:

Aftanazy Roman "Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej tom 4 województwo wileńskie" Wrocław 1993

Baliński Michał i Lipiński Tymoteusz "Starożytna Polska pod względem historycznym, jeograficznym i statystycznym".tom 3.Warszawa 1846

Jankowski Czesław "Powiat Oszmiański. Materiały do dziejów ziemi i ludzi" Petersburg 1896-1900

Kiejdo Tomasz "Kiejdowie. Losy rodzinne na Ziemi Oszmiańskiej" Warszawa 2019

"Kościoły i klasztory rzymsko-katolickie dawnego województwa wileńskiego tom 1 części III" Kraków 2005

Lewkowska Anna, Walczak Wojciech, Lewkowski Jacek "Zabytkowe cmentarze na kresach wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej Województwo nowogródzkie" Warszawa 2007

Lewkowska Anna, Walczak Wojciech, Lewkowski Jacek "Zabytkowe cmentarze na kresach wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej Województwo wileńskie na obszarze Republiki Białorusi" Warszawa 2007

"Matka Boża Boruńska Pocieszycielka Strapionych" pod red. ks. Lucjana Dąbrowskiego SDB Grodno 2009

Mineyko Zygmunt "Z tajgi pod Akropol" Warszawa 1971

Nowicki Andrzej "Z Wilna na Olimp" Poznań 2003

Nowicka z Mineyków Stanisława "W oszmiańskim powiecie dawniej i dziś" Poznań 2003

Rimša Edmundas "Pieczęcie miast Wielkiego Księstwa Litewskiego" Warszawa 2007

"Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego. Spisy, tom I: Województwo wileńskie. XIV-XVIII wiek"; redakcja Andrzej Rachuba; Warszawa 2004

Wojciechowska-Soja Stanisława "Na oszmiańskich rozstajach" Gdańsk 2010

Podstawowym dziełem zawierającym wiedzę o Oszmiańszczyźnie jest czterotomowa monografia pod tytułem "Powiat Oszmiański. Materiały do dziejów ziemi i ludzi" Czesława Jankowskiego wydana w latach 1896 (część 1) - 1900 (część 4) w Petersburgu. Ten barwny opis miejsc i ludzi zawiera także ilustracje wykonane przez B.Tomaszewicza i stanowi kompendium wiedzy o przeszłości tych ziem.

Więcej szczegółów z życiorysu Czesława Jankowskiego można znaleźć w pracy Pani Beaty Zaluzy pt."Język felietonów społeczno-obyczajowych wileńskiego „Słowa”" (na stronach 21 -27). Całość pracy wydanej przez Instytut Kresowy w Warszawie znajdziecie TUTAJ.

Skany tego wydawnictwa zostały opublikowane przez Bibliotekę Narodową w Warszawie. Po kliknięciu na wybraną okładkę nastąpi przekierowanie do tekstu na stronie Biblioteki Narodowej:

genealogia kresy oszmiański powiat oszmianski cz.1 genealogia kresy oszmiański powiat oszmianski cz.2 genealogia kresy oszmiański powiat oszmianski cz.3 genealogia kresy oszmiański powiat oszmianski cz.4

genealogia kresy oszmiański kiejdo

Bożena Gostkowska - wnuczka samego Antoniego Łokuciewskiego - tak ocenia to wydawnictwo:

Z wielką radością czytałam opracowanie Tomasza Kiejdo „Kiejdowie. Losy rodzinne na Ziemi Oszmiańskiej”. Z radością, bo oto mamy jeszcze jedną znakomicie udokumentowaną historię wielopokoleniowej rodziny z Kresów. Mało tego – historia ta jest rzucona na szerokie tło historyczno-obyczajowe Oszmiany i Oszmiańszczyzny. Szczególną radość sprawia mi osoba autora. Tomasz Kiejdo reprezentuje już drugie pokolenie urodzone poza Kresami. A jednak jakaś siła gna go na Ziemię Przodków, by poznać tamte strony, rozmawiać z ludźmi, szperać w archiwach oraz księgach parafialnych i tropić wciąż nowe wątki dziejów rodziny i regionu. Jest taka piękna książka Tadeusza Chrzanowskiego „Kresy, czyli obszary tęsknot”. To zrozumiałe, że tęsknią za Kresami ludzie, którzy tam się urodzili i wychowali. To krzepiące, że tęsknią za nimi kolejne pokolenia. Dzięki temu dawne polskie Kresy wciąż żyją w naszej pamięci. Książka Tomasza Kiejdo jest tego najlepszym przykładem.

Pozycja ta (licząca 290 stron) zawiera unikatowe zdjęcia i dokumenty przedwojennej Oszmiańszczyzny! Została wydana własnym sumptem Autora i można ją nabyć kontaktując się bezpośrednio z Tomaszem Kiejdą [tel. 604 338 241 lub e-mail:tkiejdo@poczta.fm]

genealogia kresy oszmiański okladka tomu 4Ważnym źródłem jest tom 4 dzieła życia Romana Aftanazego pod tytułem "Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej" opisujący pałace i dwory dawnego województwa wileńskiego, w tym Oszmiańszczyzny oraz historię ich właścicieli. Niestety pozycja ta - wydana w latach 1991 - 1997 przez Ossolineum - nie jest zdigitalizowana, nakład został wyczerpany, natomiast dość często można znaleźć poszczególne tomy czy nawet całe komplety w internetowych antykwariatach lub na Allegro. Tom poświęcony województwu wileńskiemu został wydany w roku 1993 (wydanie drugie przejrzane i uzupełnione) podobnie jak cała seria w twardej oprawie, liczy 552 strony i zawiera opisy następujących obiektów znajdujących się na obszarze historycznego powiatu oszmiańskiego: Berdówka, Bienica, Bieniuny, Bohdanów, Bołtup, Dziewiętnia, Giejstuny, Gieranony, Holszany, Hołoblewszczyzna, Horodźki, Jachimowszczyzna, Klewica, Łazduny, Łogumowicze, Malinowszczyzna, Michałowszczyzna, Nowosiółki, Soły, Wielki Barów, Wiszniew, Zalesie, Żemłosław.

genealogia kresy oszmiański okladka części 3 tomu 1Warto zainteresować się także krakowskimi Materiałami do Dziejów Sztuki Sakralnej na Ziemiach Wschodnich Dawnej Rzeczypospolitej - Część trzecia "Kościoły i klasztory rzymsko-katolickie dawnego województwa wileńskiego". W tomie 1 tej części zamieszczono opracowania następujących zabytków sakralnych z powiatu oszmiańskiego: Gieranon, Graużyszek, Soł, Węsławinięt. Pozycja ta (licząca 736 stron) została wydana przez krakowskie Międzynarodowe Centrum Kultury i można ją nabyć na przykład za pośrednictwem sklepu internetowego MCK.

genealogia kresy oszmiański okladka cmentarze wileńskie genealogia kresy oszmiański okladka cmentarze nowogródzkie Najważniejszymi źródłami dotyczącymi nekropolii na terenie historycznego powiatu oszmiańskiego są dwa tomy autorstwa Anny Lewkowskiej,Wojciecha Walczaka i Jacka Lewkowskiego wydane przez wydawnictwo DiG w ramach serii Zabytkowe cmentarze na kresach wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej pod tytułami " Województwo wileńskie na obszarze Republiki Białorusi" oraz "Województwo nowogródzkie". Wydawnictwa te nie zostały zdigitalizowane, natomiast klikając na przedstawione wyżej okładki można zapoznać się ze spisem treści i dowiedzieć się, które cmentarze Oszmiańszczyzny zostały opisane w tych wydawnictwach.

Pozycje te (liczący 496 stron tom wileński i 520 stron tom nowogródzki) zostały wydane przez warszawskie wydawnictwo DiG i można ją nabyć na przykład za pośrednictwem sklepu internetowego DiG.

genealogia kresy oszmiański okladka urzędnicy WXL
Wydawnictwo DiG sukcesywnie wydaje pozycje, które wspomagają badania genealogiczne, bowiem szczegółowo opisują urzędy Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz - co najważniejsze - wymieniają nazwiska osób je pełniących. Genealogia dotycząca obszaru Oszmiańszczyzny została mocno wzbogacona, bowiem tom I - którego okładkę widzicie obok - zawiera dane dotyczące powiatu oszmiańskiego. Szczegółowy spis treści znajdziecie tutaj.

Pozycję tę (pod redakcją Andrzeja Rachuby) wydaną w roku 2004 można nabyć na przykład za pośrednictwem sklepu internetowego DiG.

genealogia kresy oszmiański okladka NowickaPięknie wydana - staraniem syna Autorki - opowieść o czasie spędzonym na ziemi oszmiańskiej. Bogato ilustrowana, starannie wydana zawiera wspomnienia i refleksje zwłaszcza dotyczące lat przeżytych w rodzinnym majątku Bałwaniszki i Ożyszki niedaleko Holszan oraz w samej Oszmianie. Życie ziemiaństwa i ludu polskiego w okresie od 1900 do 1950 roku spisane z gorącym patriotyzmem i wyrafinowanym językiem. Ciekawe fakty, trafne obserwacje, mądre refleksje, a całość utrzymana w stylu nowoczesnej gawędy szlacheckiej.
Pozycja - mająca charakter eleganckiego wydania bibliofilskiego - raczej niedostępna w księgarniach. Sporadycznie pojawia się w antykwariatach. Recenzje znajdziecie tutaj.

genealogia  kresy oszmiański okladka Z Wilna na Olimp
Starannie przygotowana edytorsko, zawierająca unikatowe mapy i zdjęcia, pozycja przedstawiająca losy bohatera Polski i Grecji, a w czasie Powstania Styczniowego Naczelnika na powiat oszmiański. Życiorys - będący niemal gotowym scenariuszem filmu sensacyjnego - z pięknym happy endem, kiedy u schyłku życia Zygmunt Mineyko przybywa do niepodległej II Rzeczypospolitej, która nagrodziła go Orderem Virtuti Militari.

Pozycja - mająca charakter eleganckiego wydania bibliofilskiego - raczej niedostępna w księgarniach. Sporadycznie pojawia się w antykwariatach. Recenzje znajdziecie tutaj.

genealogia kresy oszmiański okladka Z tajgi pod AkropolBarwna panorama tułaczego losu powstańca 1863 roku (naczelnika wojennego na powiat oszmiański), zesłańca na Syberię i wieloletniego emigranta Zygmunta Mineyki (przodka greckiej rodziny Papandreou, z której pochodziło kilku greckich premierów)- daje nam coś więcej niż tylko obraz burzliwego życia typowego przedstawiciela młodych rewolucjonistów lat sześćdziesiątych XIX wieku. Dzięki pamiętnikom Mineyki poznajemy realia obyczajowe i życie codzienne społeczeństwa polskiego w dobie przedpowstaniowej i powstaniowej.

Nakład wyczerpany, jednak często pojawia się w antykwariatach. Obszerne fragmenty pamiętników znajdziecie tutaj.

genealogia kresy oszmiański okladka MB BoruńskaCiekawa dwujęzyczna (po polsku i białorusku) pozycja pod tytułem "Matka Boża Boruńska Pocieszycielka Strapionych" pod redakcją ks. Lucjana Dąbrowskiego SDB opisująca losy historyczne i stan obecny boruńskiego sanktuarium Matki Bożej - jednego z najbardziej znanych ośrodków kultu maryjnego w XVIII-wiecznym Wielkim Księstwie Litewskim. Ciekawym elementem książki jest niemal 160 stron reprintu pochodzącego z 1712 roku dzieła grekokatolickiego Biskupa Leona Kiszki pod tytułem "Morze Łask i szczodrobliwości Boskich w Puszczy Boruńskiej płynące".
Pozycja znajduje się w sprzedaży w kiosku parafialnym w Borunach. Można także pytać w Zgromadzeniu Księży Salezjanów Okręg Wschodni.

genealogia kresy oszmiański starożytna polska tom 3 genealogia kresy oszmiański starożytna polska tom 4

„Starożytna Polska pod względem historycznym, geograficznym i statystycznym” to dzieło stworzone przez Michała Balińskiego i Tymoteusza Lipińskiego - prezentujące ówczesną wiedzę o miejscowościach z terenów I Rzeczypospolitej. Drugie wydanie poprawione i uzupełnione w latach 1885-1887 przez Franciszka Ksawerego Martynowskiego zostało poszerzone o dane dotyczące świątyń (fundatorzy, pożary, remonty, przebudowy, opisy wyposażenia, wartość artystyczna) oraz nowe miejscowości , a także skorygowane zostały błędy wykryte w wydaniu pierwszym. Pozycja ta jest szczególnie ważna dla badań genealogicznych, gdyż opisuje miejscowości, z których część nie dotrwała do czasów nam współczesnych.

Jak wspomniano pozycja ta posiada dwa wydania. Część opisująca Oszmiańszczyznę została zawarta w tomie III (wydanie pierwsze z roku 1846) lub w tomie IV (wydanie drugie z roku 1886 poprawione i uzupełnione). Wydanie pierwsze zostało opublikowane przez Centralną Bibliotekę Statystyczną im. Stefana Szulca w Warszawie, natomiast wydanie drugie przez Wielkopolską Bibliotekę Cyfrową. Po kliknięciu na odpowiednią okładkę nastąpi przekierowanie do tekstu na stronie biblioteki.

genealogia kresy oszmiański okladka pieczecie WXL
Wydawnictwo DiG wydało pozycję, przydatną dla genealogów oraz badaczy i miłośników tradycji Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zawiera ona opis 429 pieczęci ze 127 miast Wielkiego Księstwa Litewskiego wykonany na podstawie analizy źródeł ikonograficznych i rękopiśmienniczych oraz badań sfragistycznych prowadzonych m.in. na Litwie, w Polsce, na Białorusi i Ukrainie. W katalogu znajdują się m.in. takie miasta Ziemi Oszmiańskiej, jak: Oszmiana, Krewo, Gieranony. Szczegółowy spis treści znajdziecie tutaj.

Dzieło, którego autorem jest Edmundas Rimša,wydano w roku 2007 i można je nabyć na przykład za pośrednictwem sklepu internetowego DiG.

genealogia kresy oszmiański okladka na oszmiańskich rozstajach
„Na oszmiańskich rozstajach” to opowieść o ludziach dawnej Wileńszczyzny, mieszkańcach powiatu oszmiańskiego. Przeżycia i doświadczenia Józefa Masalskiego z miejscowości Nowosiady, który jest centralną postacią powieści oraz jego krewnych i znajomych budują obraz codziennego życia tej kresowej okolicy. I wprawdzie czas zaciera niekiedy chronologię zdarzeń, jednak mocną stroną powieści jest barwnie odmalowany świat, którego już nie ma. Warto „ocalić go od zapomnienia”.

Wspomnienia spisane przez Stanisławę Wojciechowską - Soję i wydane przez gdańskie wydawnictwo Marpress można nabyć na przykład za pośrednictwem sklepu internetowego tego wydawnictwa.